Naar aanleiding van de blog “Hoe stel ik een ingebrekestelling op” kwam er een reactie op Twitter dat er meer haken en ogen aan het verhaal zitten dan in mijn blog naar voren komt. Dat klopt, als er geen haken en ogen aan zouden zitten dan waren een heleboel juristen werkeloos. En dat geldt voor elk onderwerp waaraan juridische consequenties zitten; Bij deze een verdieping.
Het nut van een ingebrekestelling
Zoals in de vorige blog aangegeven is een ingebrekestelling een middel om de andere partij ‘in verzuim te stellen’. Daarmee geef je aan dat ze zich niet aan hun afspraken houden. Nu zijn er een aantal situaties waarin verzuim vanzelf ontstaat en een ingebrekestelling in principe niet nodig is. Toch wordt er voor de duidelijkheid meestal voor gekozen om een ingebrekestelling te versturen.
Het voordeel hiervan is dat er onduidelijkheid achteraf mee voorkomen wordt, het is lang niet altijd duidelijk wanneer een ingebrekestelling noodzakelijk is en wanneer niet. Volgt er eventueel later een procedure dan bestaat hierover alvast duidelijkheid.
Een tweede voordeel is dat er extra druk op de andere partij uitgeoefend wordt met een relatief eenvoudig en goedkoop middel. Soms is de ingebrekestelling voldoende om de andere partij in beweging te krijgen.
De haken en ogen van de ingebrekestelling
Op zich is een ingebrekestelling van geen enkele waarde. Je kunt er alleen iets mee (en is soms een noodzakelijke voorwaarde) bij een vervolgprocedure. Wat je met een ingebrekestelling doet is een termijn stellen waarbinnen nog aan de uitvoering van de overeenkomst kan worden voldaan. Als er vervolgens niet aan de verplichtingen voldaan wordt moeten verdere stappen ondernomen worden.
Over schade
In de ingebrekestelling staat een eis van schadevergoeding.Daarmee leg je een claim vast, je claimt dat de schade welke het gevolg is van het niet tijdig uitbetalen door de SVB voor diens rekening komt. In een vervolgprocedure kun je dan deze schade op de SVB verhalen.
Deze procedure houdt in dat je naar de rechter stapt om door middel van een juridische procedure de geleden schade vergoed te krijgen. Daar beginnen de haken en ogen van het hele proces pas echt, want:
Niet alle schade is te verhalen. De schade dient veroorzaakt te zijn door het niet nakomen van de andere partij en alleen toerekenbare schade is te verhalen. Hoe ingewikkeld willen we het hebben? Niet alle schade die is veroorzaakt door het niet (tijdig) betalen van de SVB zal toerekenbaar zijn. Stel dat je telefoonabonnement wordt afgesloten. Vervolgens ben je gedwongen een nieuw, duurder abonnement te nemen. Zijn de meerkosten daarvan dan verhaalbare schade? Zijn die de SVB aan te rekenen (toerekenbaar in de zin van door schuld van de SVB veroorzaakt) of gewoon een gevolg van het normaal economisch verkeer?
Over de vraag wat toerekenbaar is zal ongetwijfeld getwist en gedebatteerd gaan worden. Hoe zit het met deurwaarderskosten en verhogingen op rekeningen die je niet kon betalen? Daarnaast zal, naar ik vermoed, betoogd worden dat er sprake is van overmacht. Dan is schade ook niet toerekenbaar. Want dan ligt de oorzaak van de schade buiten de invloed van het SVB en is deze er niet schuldig aan. De wet kent criteria voor overmacht. In dit geval is daar naar mijn mening geen sprake van.
Over schuld
Er is sprake van schuld indien bij het uitoefenen van de verbintenis niet voldoende zorg is betracht en daardoor schade is veroorzaakt. Gezien het falende systeem, alle daarvoor gedane waarschuwingen en de kennis hierover intern bij de SVB, kun je spreken van onzorgvuldig handelen = schuld.
Ook naar wat de ‘verkeersopvatting’ wordt genoemd (= wat vinden wij in het maatschappelijk verkeer aanvaardbaar) is er sprake van schuld. In dit geval betreft het voorzienbare omstandigheden. Men wist, of had moeten weten, dat deze operatie niet uitvoerbaar was en daarnaar moeten handelen. Terwijl men tot het allerlaatst heeft volgehouden dat het goed zou komen. Waardoor schade is geleden waarvan men zeer duidelijk van te voren wist dat deze zou ontstaan als gevolg van het falende systeem.
Over een juridische procedure
En dan is er nog de te voeren procedure. De kosten daarvan en van de juridische bijstand zijn ook aanzienlijk. Hopelijk heb je een rechtsbijstandverzekering maar die is beperkt. Als de andere partij gaat vertragen en traineren komt er een punt dat je daar ook voor moet gaan betalen. Terwijl de uitkomst van een juridische procedure altijd ongewis is, je weet nooit of je gelijk krijgt en als je gelijk krijgt tot in hoeverre. Kortom, wil het zinvol zijn om een procedure te starten dan dient de geleden schade aanzienlijk te zijn, anders is het het risico niet waard. Toch is het niet zinloos een ingebrekestelling te sturen om extra druk uit te oefenen en je aanspraken veilig te stellen.